Sürdürülebilirlik, günümüz dünyasında artık sadece çevreyi korumakla sınırlı kalmayan, toplumsal ve ekonomik boyutları olan bir hedef haline gelmiştir. Artan nüfus, küresel ısınma ve doğal kaynakların tükenmesi gibi sorunlar, hem bireyleri hem de şirketleri daha sorumlu ve yenilikçi çözümler üretmeye zorlamaktadır. Bu bağlamda, sürdürülebilir girişimcilik ve inovasyon, bu küresel zorluklara yanıt veren, aynı zamanda ekonomiye ve topluma katkı sağlayan kritik alanlar olarak öne çıkmaktadır. Bu girişimler, sadece çevresel sürdürülebilirlik sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda iş modelleri aracılığıyla değer yaratmakta, toplumları daha dayanıklı hale getirmektedir. Teknolojiyi kullanarak sürdürülebilir çözümler geliştiren girişimler, sadece sorunlara yanıt vermekle kalmıyor, aynı zamanda ekonomiye ve topluma değer katıyor. Ancak bu girişimlerin yaygınlaşması ve etkilerinin artması için desteklenmeleri büyük önem taşıyor. Bu bağlamda, dünyadan ve Türkiye’den ilham verici örnekler bu dönüşümün mümkün olduğunu kanıtlıyor bu örneklerden bazılarını inceleyelim.
Climeworks (İsviçre)
İsviçre merkezli bir şirket olarak, atmosferdeki karbondioksiti doğrudan çekme teknolojisi ile dikkat çekiyor. Geliştirdikleri sistemler, havadaki karbondioksiti toplayarak, güvenli bir şekilde yer altına depoluyor. Şirketin İzlanda’da kurduğu orca tesisi, yılda 4.000 ton karbondioksit yakalayarak iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynuyor. Bu tesis, karbon yakalama teknolojisi sayesinde, atmosferdeki fazla karbondioksitin doğal bir şekilde mineralize edilmesini sağlayarak, çevresel bir çözüm sunuyor. Climeworks, aynı zamanda bireylerin ve şirketlerin karbon ayak izlerini dengelemelerine yardımcı olmak için abonelik modelleri de sunuyor, bu da şirketin çevresel sorumluluğu daha geniş bir kitleye yayma amacını taşıyor.
Impossible Foods (ABD)
Gıda sektöründeki çevresel etkiyi azaltmayı amaçlayan bir diğer yenilikçi girişimdir. Şirket, bitkisel et ürünleri geliştirerek geleneksel et üretimine kıyasla daha sürdürülebilir alternatifler sunuyor. Impossible Burger gibi ürünler, etin tat ve dokusunu birebir taklit edebilmesiyle dikkat çekiyor, bunu soya köklerinden elde edilen ve ete karakteristik tadını veren heme adlı bir bileşenle sağlıyor. Üretimi çok daha az doğal kaynak ve enerji gerektiriyor. Impossible Foods’ün ürünleri, geleneksel et ürünlerinden %89 daha az karbon emisyonu, %96 daha az arazi ve %87 daha az su tüketiyor. Bu tür ürünler, hayvancılığın çevreye verdiği zararı azaltmanın yanı sıra, gıda üretiminin sürdürülebilirliğini sağlamak adına önemli bir adım olarak görülüyor.
Ecording (Türkiye)
Ecording, drone teknolojisini kullanarak ağaçlandırma ve çevre koruma projelerine katkıda bulunan bir sosyal girişimdir. Şirket, geliştirdiği ecoDrone teknolojisi ile ulaşılması zor alanlara tohum topları atarak ekosistemlerin yeniden canlanmasına yardımcı oluyor. Özellikle çorak ve ormansızlaşmış bölgelerde etkili olan bu teknoloji sayesinde, geleneksel yöntemlerden daha hızlı ve verimli bir ağaçlandırma süreci mümkün hale geliyor. Ecording, sadece çevresel fayda sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda bireylerin satın alma davranışlarını çevresel sorumluluğa dönüştüren projeler de geliştiriyor. Örneğin, bir ürün satın alındığında, bu satın alma bir tohum topu dikim projesine katkı sağlıyor. Bu şekilde, tüketiciler ve şirketler arasındaki bağ güçlendiriliyor ve toplumsal farkındalık yaratılıyor. Bugüne kadar yüz binlerce tohum topu atan girişim, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkıda bulunuyor
Biolive (Türkiye)
Türkiye’nin zeytin üretiminden kaynaklanan atıkları değerlendirerek biyoplastik üretimi yapan bir biyoteknoloji girişimidir. Zeytin çekirdeklerini antimikrobiyal ve geri dönüştürülebilir biyoplastik granüllere dönüştüren Biolive, hem çevresel atıkları azaltıyor hem de alternatif bir plastik çözümü sunuyor. Şirketin ürünleri, gıda ambalajları, medikal ekipmanlar ve oyuncaklar gibi alanlarda kullanılıyor. Örneğin, geleneksel plastiklerin doğada çözünmesi yüzlerce yıl sürerken, Biolive’in biyoplastikleri çok daha kısa sürede doğaya karışıyor. Şirket, Vestel Ventures’dan aldığı yatırım ile üretim kapasitesini artırarak Avrupa ve Asya pazarlarına açılmış durumda. Biolive’in inovasyonu, döngüsel ekonomi anlayışına mükemmel bir örnek oluşturuyor.
Fazla (Türkiye)
Fazla, gıda atıklarını önlemeye yönelik çözümler sunan bir platformdur. Şirket, restoranlar, marketler ve üreticilerin fazla gıdalarını yönetmelerine yardımcı oluyor. Fazla’nın dijital platformu, kullanılabilir gıdaların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasını veya geri dönüşüm süreçlerine dahil edilmesini sağlıyor. Örneğin, toplanan fazla gıdalar sosyal yardımlaşma kuruluşlarına bağışlanıyor ya da hayvan yemine dönüştürülüyor. Fazla, şimdiye kadar 146 bin ton karbon emisyonunun önüne geçerek hem çevreyi korumuş hem de toplumsal fayda sağlamıştır. Platform, büyük şirketler ve yerel yönetimlerle iş birliği yaparak operasyonlarını genişletiyor.
Sonuç olarak, bu tür girişimler sürdürülebilirlik odaklı bir gelecek için büyük bir potansiyel taşıyor. Ancak, bu girişimlerin daha geniş çapta etkili olabilmesi için desteklenmesi önemlidir. Yatırımlar, devlet politikaları ve toplumsal farkındalık, bu girişimlerin büyümesi ve daha geniş kitlelere ulaşması için kritik faktörlerdir. Sürdürülebilir inovasyon ve girişimcilik, sadece çevreyi korumakla kalmaz, aynı zamanda ekonomik fırsatlar yaratır ve toplumsal kalkınmaya katkı sağlar. Bu nedenle, bu tür projelerin desteklenmesi, daha sağlıklı, adil ve yaşanabilir bir dünya için büyük bir adımdır.
Bu şirketlerin web sayfaları:
Climeworks: https://climeworks.com/
Impossible foods: https://impossiblefoods.com/
Ecording: https://ecording.org/
Biolive: https://biolivearge.com/
Fazla: https://fazla.com/en/
